Cách làm Reading IELTS: Phương pháp, Mẹo, Tài liệu

Kỹ năng IELTS Reading luôn là “nỗi sợ” của nhiều sĩ tử vì văn bản dài, từ vựng học thuật và áp lực thời gian lớn. Nhưng đừng lo! Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách làm Reading IELTS hiệu quả từ A–Z, bao gồm: phân tích chi tiết từng dạng câu hỏi trong đề thi thật, ví dụ minh họa từ bộ Cambridge, mẹo tránh bẫy thường gặp, cùng phương pháp luyện đọc tăng tốc độ và độ chính xác tại nhà. Ngoài ra, bạn cũng sẽ được gợi ý những sách học IELTS Reading chất lượng nhất để dễ dàng chọn lộ trình luyện tập phù hợp với mục tiêu của mình.

I. Tổng quan về bài thi Reading IELTS

Trước khi tìm hiểu cách làm Reading IELTS, hãy cùng PREP tóm tắt thông tin chung về bài thi IELTS Reading ngay dưới đây nhé!

• Thời gian làm bài: 60 phút

• Số lượng câu hỏi: 40 câu

• Số đoạn văn: 3 bài đọc học thuật (Academic) hoặc 4-5 đoạn ngắn (General Training)

• Thang điểm: 1–9 (không tính theo phần trăm đúng, mà quy đổi theo số câu đúng)

II. Cách làm Reading IELTS theo từng dạng câu hỏi

Trước khi tìm hiểu về cách luyện Reading IELTS hiệu quả tại nhà, hãy cùng PREP điểm qua các dạng bài IELTS Reading cùng phương pháp làm và ví dụ cụ thể bạn nhé!

1. Dạng True/False/Not Given

Chiến lược:

• Đọc kỹ từng câu hỏi → Gạch chân keyword → So sánh với nội dung bài

• Đừng đoán, chỉ dựa vào đúng thông tin có trong bài

Ví dụ – Cambridge IELTS 13, Test 2 – Passage 1:

• Câu hỏi: he library at Chetham’s School of Music has been used as a library for more than 350 years.

• Đáp án: True

• Giải thích: Trong bài có đoạn: “The library has been in continuous use since 1653.”
  → Tính từ 1653 đến nay hơn 350 năm ⇒ Thông tin đúng, đáp án là True.

Lưu ý:

• True: Thông tin đúng hoàn toàn

• False: Thông tin sai so với bài

• Not Given: Không có đủ thông tin trong bài → Tuyệt đối không được suy diễn

Tham khảo thêm bài viết:

• 4 bước xử lý dạng bài True/ False/ Not Given trong IELTS Reading

2. Dạng Matching Headings (Nối tiêu đề với đoạn văn)

Chiến lược:

• Đọc lướt đoạn văn → Tóm ý chính toàn đoạn

• So sánh với tiêu đề → Chọn tiêu đề phản ánh chủ đề chính, không phải chi tiết phụ

Ví dụ – Cambridge IELTS 14, Test 4 – Passage 2:

• Đoạn B nói về việc những loài côn trùng như bọ cánh cứng, kiến và ruồi đã được sử dụng trong nghiên cứu sinh thái học đô thị (urban ecology).

• Tiêu đề đúng:  iv. Insects as early inhabitants of cities ⟶ Mặc dù đoạn có nói đến "ecology", nhưng tiêu đề chọn là insects as early inhabitants, vì đó là trọng tâm toàn đoạn, chứ không phải chi tiết nhỏ.

Mẹo tránh bẫy:

• Đừng chọn tiêu đề chỉ vì trùng từ vựng

• Hãy hiểu nghĩa bao quát của đoạn → tiêu đề đúng = ý chính của đoạn đó

Tham khảo thêm bài viết:

• Matching Headings IELTS Reading: Dạng bài, Cách làm

3. Dạng Sentence Completion (Điền từ vào câu)

Chiến lược:

• Xác định từ cần điền là loại gì (danh từ, động từ, số liệu...)

• Quét bài đọc tìm chỗ chứa thông tin tương ứng

• Chú ý yêu cầu đề: “No more than TWO words and/or a number”

Ví dụ – Cambridge IELTS 12, Test 5 – Passage 3:
Câu hỏi: The technique was developed by a team of researchers led by a scientist called __________.
Đáp án: David Matsumoto

→ Trong bài: “…a team led by psychologist David Matsumoto…”

→ Điền đúng: David Matsumoto (2 từ)

→ Nếu bạn viết “psychologist David Matsumoto” = 3 từ → sai

Mẹo:

• Gạch chân yêu cầu từ: “NO MORE THAN ONE WORD”

• Cẩn thận: “a number” cũng tính là một từ!

Tham khảo thêm bài viết:

• 4 bước chinh phục dạng bài Sentence Completion trong IELTS Reading

4. Dạng Multiple Choice (Chọn đáp án đúng)

Chiến lược:

• Đọc kỹ câu hỏi trước

• Đọc đoạn có thông tin liên quan → Loại trừ đáp án sai dần dần

• Đáp án đúng thường được diễn đạt khác với câu hỏi

Ví dụ – Cambridge IELTS 11, Test 2 – Passage 3:
Câu hỏi: According to the writer, what is a benefit of using tree rings to measure climate change?

• A. They are more accurate than other methods.

• B. They cover a longer time span.

• C. They show changes in tree species.

• D. They can be used to measure rainfall as well.

Đáp án: B

Trong bài: “Tree rings can go back hundreds, sometimes thousands of years.”

⟶ "cover a longer time span" là cách paraphrase lại thông tin → B đúng

Lưu ý:

• Không chọn đáp án đúng chỉ vì nhìn giống từ câu hỏi

• Hãy tìm ý nghĩa tương đương, không phải từ giống nhau

Tham khảo thêm bài viết:

• 5 bước chinh phục dạng bài Multiple Choice trong IELTS Reading

5. Dạng Matching Information (Nối thông tin với đoạn)

Chiến lược:

• Đọc từng thông tin cần nối

• Đọc lướt từng đoạn → Gạch chân dữ kiện trùng/ tương đồng

• Thông tin có thể nằm bất kỳ đâu trong đoạn, không chỉ câu đầu

Ví dụ – Cambridge IELTS 9, Test 2 – Passage 1:
Câu hỏi: Which paragraph contains information about the way elephants communicate over long distances?

Đáp án: Paragraph C “…low-frequency sounds are used by elephants to communicate with each other over long distances…” ⟶ Thông tin khớp rõ ràng với đoạn C.

Mẹo:

• Đừng đoán dựa vào tiêu đề đoạn

• Phải xác minh đúng đoạn chứa thông tin yêu cầu

Tham khảo thêm bài viết:

• Chinh phục dạng Matching Information Reading IELTS chỉ với 4 bước!

6. Dạng Summary Completion (Điền vào đoạn tóm tắt)

Chiến lược:

• Đọc cả đoạn tóm tắt → Xác định vị trí trong bài đọc có thông tin tương ứng

• Dựa vào ngữ cảnh để chọn từ phù hợp

• Nếu là dạng chọn từ trong hộp, cẩn thận phân tích ngữ pháp

Ví dụ – Cambridge IELTS 10, Test 1 – Passage 3: Đoạn tóm tắt nói về kỹ thuật tái tạo khu vực đô thị và quá trình làm sạch đất...

Câu hỏi:  “…land is cleaned by using natural substances such as __________.”
Đáp án: plants Trong bài có câu: “The new method uses plants and bacteria to remove contaminants from the soil.” → Chọn “plants” là chính xác

Mẹo:

• Đọc trước đoạn tóm tắt → Sau đó đối chiếu với bài đọc

• Kiểm tra logic ngữ pháp trước khi điền (danh từ, số ít/số nhiều...)

III. Cách luyện Reading IELTS hiệu quả tại nhà

1. Tăng tốc độ đọc: Skimming & Scanning

• Skimming là gì? Là kỹ thuật đọc lướt toàn bài để nắm ý chính, thường dùng khi bạn cần hiểu bài nói về chủ đề gì mà không đọc quá chi tiết. Mục tiêu: biết mỗi đoạn nói gì để xác định vị trí thông tin khi trả lời câu hỏi.

• Scanning là gì? Là kỹ thuật quét nhanh mắt tìm thông tin cụ thể như: số năm, tên người, địa điểm, số liệu, hoặc keyword trong câu hỏi. Mục tiêu: tìm đúng đoạn chứa thông tin thay vì đọc cả bài.

Ví dụ:  Trong đề Cambridge IELTS 12, Test 6 – Passage 1, có câu hỏi:  “In which year was the Tasmanian tiger declared extinct?”  → Bạn không cần đọc cả bài! Hãy scanning tìm các mốc năm như 1930, 1986,...
Đoạn văn có câu: “It was officially declared extinct in 1986.”  ⟶ Đáp án: 1986

Mẹo áp dụng:

• Đọc tiêu đề + câu đầu và cuối mỗi đoạn để skim

• Gạch chân keyword trong câu hỏi rồi scanning theo chúng.

2. Luyện từ vựng theo chủ đề IELTS

Tại sao phải học từ vựng IELTS theo chủ đề?  Vì mỗi bài Reading thường xoay quanh 1 chủ đề học thuật rõ ràng, ví dụ:

• Education → từ vựng về trường học, phương pháp học, giảng dạy

• Technology → thuật ngữ về máy móc, AI, đổi mới, kỹ thuật

• Environment → sinh thái, bảo tồn, ô nhiễm, biến đổi khí hậu

Học từ vựng thế nào cho hiệu quả?

• Đừng học lẻ từ → Hãy học theo collocation (cụm từ đi cùng nhau)

• Ghi chú trong sổ từ vựng:

  • Từ mới

  • IPA phát âm

  • Nghĩa

  • Ví dụ ngắn trong ngữ cảnh

Ví dụ:  Trong bài Cambridge IELTS 11, Test 1 – Passage 2, chủ đề là “autonomous vehicles” (xe tự lái)
→ Bạn sẽ gặp từ như: self-driving, sensor, navigation, collision prevention,...
⟶ Hãy học cách dùng từ đó trong bối cảnh giao thông hoặc công nghệ

3. Làm đề theo thời gian thực

Vì sao cần luyện đúng thời gian?  Vì bạn chỉ có 60 phút cho 3 bài đọc – 40 câu hỏi, tương đương khoảng 1.5 phút/câu.  Việc luyện đề "giả lập" điều kiện thi thật giúp bạn:

• Tăng phản xạ đọc

• Biết phân bổ thời gian hợp lý cho từng dạng bài

• Giảm lo lắng trong ngày thi thật

Cách luyện hiệu quả:

• Chọn đề từ Cambridge IELTS 7–18 (càng mới càng sát đề thật)

• Dùng đồng hồ đếm ngược 60 phút

• Không tra từ điển, không tạm dừng

• Sau khi xong:

  • Kiểm tra đáp án

  • Ghi chú lỗi sai và lý do sai

4. Phân tích đáp án sau mỗi bài đọc

Đừng chỉ xem đáp án đúng – sai → hãy đào sâu. Sau khi làm xong đề, nhiều bạn chỉ xem đáp án đúng và bỏ qua phần sai. Đây là sai lầm lớn, vì bạn không học được từ lỗi đó. 3 câu hỏi bạn luôn cần tự trả lời:

• Tại sao đáp án này đúng? (dựa trên từ khóa nào, logic gì?)

• Sai vì đâu? (mắc bẫy paraphrase? hiểu sai ngữ cảnh?)

• Có paraphrase hoặc synonym nào đánh lừa mình không?

Ví dụ: – Cambridge IELTS 10, Test 2 – Passage 3
Câu hỏi:  “The invention of the printing press marked the beginning of a new era.”
Bài có đoạn: “The advent of printing revolutionised the spread of knowledge...” Dù không dùng “beginning of a new era” → Nhưng paraphrase “revolutionised” = thay đổi lớn.  → Đáp án: True

Mẹo:

• Tạo bảng phân tích lỗi sai mỗi lần làm đề

• Lập “sổ tay từ vựng đánh lừa” – ghi lại những từ đồng nghĩa, paraphrase bạn hay mắc bẫy

IV. Mẹo giúp bạn tăng band Reading IELTS nhanh chóng

1: Làm dạng NOT GIVEN cuối cùng – tránh “sa lầy”

Tình huống thường gặp: Bạn làm True/False/Not Given, gặp câu “Not Given”, mất rất nhiều thời gian để tìm bằng được thông tin, rồi rối trí.

• Cách xử lý hiệu quả:
  Khi thấy câu có khả năng là Not Given, bạn hãy đánh dấu tạm và bỏ qua. Làm các câu khác trước.

• Cuối cùng quay lại, nếu không thấy bất kỳ đoạn nào chứa thông tin tương ứng, thì tự tin chọn Not Given.

Kinh nghiệm thực tế:  Nhiều bạn thi thật mất 5 phút cho 1 câu Not Given chỉ vì cố tìm câu trả lời mà không biết… chẳng có gì trong bài!
Hãy nhớ: “Không có” ≠ “phải tìm cho bằng được”  → Đó là cái bẫy!

2: Đọc kỹ các giới hạn từ như "ONE word only", "No more than TWO words"

Lý do:  Bạn có thể làm đúng về ý nghĩa, nhưng nếu điền sai số lượng từ → bị tính sai!

Ví dụ thực tế:  Câu hỏi yêu cầu:  “Write ONE word only.”  Bạn điền: “a factory” → Sai! Dù đúng nghĩa. Vì "a + danh từ" = 2 từ.

Tip nhớ nhanh:

• One word only = chỉ 1 từ → không thêm mạo từ, giới từ

• No more than two words and/or a number = tối đa 2 từ hoặc 1 số

Kinh nghiệm:  Nhiều bạn 8.0+ chia sẻ rằng chỉ cần để ý phần giới hạn từ trước khi làm → tránh được 3-4 lỗi sai không đáng có.

3: Đừng bao giờ "dịch cả bài" – hãy học cách tìm signpost words (từ dẫn)

Thực tế:  Nhiều bạn cố gắng hiểu từng câu, dịch từng đoạn → Mất thời gian, rối não, và không cần thiết.

Thay vào đó: Hãy học cách nhận biết signpost words – những từ/cụm từ giúp bạn định vị thông tin:

Mẹo: Gạch chân các từ này khi bạn scanning → giúp bạn "dừng mắt đúng chỗ", thay vì đọc lan man cả bài.

4: Đọc tiêu đề và topic sentence của mỗi đoạn để hiểu bài nhanh gấp 3

Cách làm của cao thủ Reading 8.5+:

• Đọc tiêu đề (nếu có) → đoán được chủ đề bài

• Sau đó, đọc 1 câu đầu và 1 câu cuối mỗi đoạn → đây thường là nơi chứa ý chính (main idea)

Ví dụ thực tế: Trong bài “History of the Circus” (Cambridge IELTS 9), đoạn đầu có: “The history of the circus began in ancient Rome.”
⟶ Bạn lập tức nắm được: Đoạn nói về nguồn gốc của rạp xiếc.
→ Không cần đọc hết đoạn, bạn đã sẵn sàng đối chiếu thông tin với câu hỏi về “origins of the circus”.

Tip áp dụng:  Đừng đọc cả đoạn. Hãy tóm ý chính mỗi đoạn, bạn sẽ xác định thông tin nhanh hơn rất nhiều.

5: Luôn phân tích lý do sai sau khi làm đề – không học kiểu “check đáp án xong bỏ”

Thói quen của người luyện Reading 6.0 mãi không lên: Làm đề → sai → xem đáp án → “À thì ra thế” → xong luôn → Không học được gì cả!
Thói quen của người Reading 7.5+: Sau mỗi đề, họ mở file Word hoặc Google Sheet và ghi:

• Câu sai số mấy

• Đáp án của mình

• Đáp án đúng

• Tại sao sai? (hiểu sai từ vựng? mắc bẫy paraphrase? thiếu chi tiết?)

Mẹo: Luyện theo cách này 1 tuần sau nhìn lại, bạn sẽ thấy rõ ràng những lỗi mình lặp đi lặp lại.  → Và từ đó sửa triệt để → tăng band!

V. Tài liệu luyện Reading IELTS uy tín

1. Sách thông não IELTS Reading cùng Linear

Cuốn sách do nhóm Linear biên soạn – được mệnh danh là “cẩm nang vỡ lòng” dành cho người mới bắt đầu luyện IELTS Reading. Sách được thiết kế dễ hiểu, chia nhỏ từng dạng bài trong Reading và phân tích kỹ các dạng câu hỏi phổ biến như True/False/Not Given, Matching Headings, Sentence Completion...

Điểm nổi bật:

• Cách trình bày trực quan, dễ nhớ, dễ “thấm” – đặc biệt dành cho người học từ 5.0 trở xuống

• Có hệ thống sơ đồ tư duy, công thức làm bài riêng cho từng dạng

• Dẫn dắt từng bước bằng tiếng Việt – rất thân thiện cho người tự học

• Nhiều ví dụ lấy từ đề thật và lời giải chi tiết giúp nắm chắc kiến thức

Phù hợp với: Người mới bắt đầu hoặc người mất gốc cần lấy lại căn bản IELTS Reading

2. Sách Basic IELTS Reading

Cuốn sách nằm trong bộ Basic IELTS – được thiết kế dành cho người mới bắt đầu chinh phục kỹ năng đọc trong IELTS. Nội dung gồm 12 unit với các chủ đề quen thuộc như Environment, Education, Science, History...

Điểm nổi bật:

• Cung cấp bài đọc ngắn theo từng chủ đề → giúp làm quen dần với cách đọc tiếng Anh học thuật

• Có phần từ vựng trước mỗi bài giúp mở rộng vốn từ theo chủ đề

• Mỗi bài đều có phần câu hỏi luyện tập và đáp án kèm giải thích

Phù hợp với: Thí sinh mới tiếp cận IELTS (~band 3.5–5.0), muốn luyện từ vựng và đọc hiểu từng bước

3. Sách Reading Strategies for the IELTS Test

Đây là cuốn sách thiên về chiến lược làm bài – hướng dẫn người học xử lý từng dạng câu hỏi cụ thể trong IELTS Reading một cách bài bản và có logic.

Điểm nổi bật:

• Phân tích rất kỹ từng dạng đề (T/F/NG, Multiple Choice, Summary Completion...)

• Có chiến thuật đọc và xử lý thời gian cụ thể cho từng dạng

• Bài tập đi kèm ngay sau phần lý thuyết để áp dụng tức thì

• Có cả phần “Tips to Avoid Traps” – cảnh báo bẫy thường gặp rất hữu ích

Phù hợp với: Người đang ở mức 5.0 – 6.5 muốn cải thiện tốc độ làm bài và độ chính xác

4. Sách Reading for IELTS Collins

Cuốn sách nằm trong bộ kỹ năng IELTS nổi tiếng của Collins. Nội dung được thiết kế theo lộ trình tăng dần về độ khó, từ làm quen với dạng bài đến giải đề thật.

Điểm nổi bật:

• 12 units bám sát các chủ đề quen thuộc trong IELTS

• Tích hợp kỹ năng “building vocabulary” trong mỗi bài đọc – rất tốt cho Speaking & Writing

• Giới thiệu chiến thuật làm bài ngắn gọn và thực tế

• Có file audio đi kèm → tận dụng được để luyện kỹ năng nghe đọc kết hợp (reading through listening)

Phù hợp với: Trình độ 5.5–6.5, muốn nâng band và luyện cách “tư duy học thuật” khi đọc bài dài

5. Sách IELTS Advantage - Reading Skills

Một trong những cuốn “tủ” của nhiều bạn thi band 7.0+. Sách tập trung vào phát triển tư duy đọc học thuật, giúp người học luyện được cách đọc hiểu toàn diện và phân tích logic trong bài Reading.

Điểm nổi bật:

• Mỗi chương là một chiến lược xử lý dạng bài + bài đọc luyện tập có phân tích chi tiết

• Các bài đọc dài hơn – sát đề thật, giúp nâng sức bền và tốc độ đọc

• Tích hợp từ vựng học thuật và bài tập cải thiện ngữ cảnh sử dụng từ

• Có phần “Improving speed & accuracy” – luyện đọc nhanh nhưng chính xác

Phù hợp với: Trình độ 6.0–7.5, đặc biệt là người cần tăng band trong thời gian ngắn

6. Sách Improve Your IELTS Reading Skills

Thuộc bộ Improve Your IELTS nổi tiếng, cuốn sách đi sâu vào rèn kỹ năng và từ vựng theo từng chủ đề sát với đề thi thật.

Điểm nổi bật:

• Cấu trúc bài học rõ ràng: bài đọc → từ vựng → kỹ năng → bài tập thực hành

• Bài đọc dạng học thuật – sát đề IELTS Academic

• Có phần luyện từ vựng học thuật (Academic Word List) để tăng vốn từ chất lượng cao

• Các bài tập giúp bạn luyện scanning, skimming và đoán nghĩa từ ngữ cảnh

Phù hợp với: Trình độ 5.5–7.0, muốn cải thiện từ vựng + luyện đề chuyên sâu theo chủ đề

Để chinh phục kỹ năng IELTS Reading, bạn không chỉ cần luyện đề, mà quan trọng hơn là hiểu rõ từng dạng câu hỏi, biết cách đọc thông minh, và rèn luyện đều đặn mỗi ngày. Hãy áp dụng các mẹo thực chiến đã được chứng minh hiệu quả, luyện đề đúng cách, và chọn sách học phù hợp với trình độ của bạn.

Đừng quên theo dõi blog của PREP để nhận thêm nhiều hướng dẫn luyện thi IELTS miễn phí, mẹo nâng band chi tiết và cập nhật sách học mới nhất.

PREP sẽ đồng hành cùng bạn trong việc cải thiện kỹ năng Reading & Listening với phương pháp học chi tiết và bài bản. Các chiến thuật từ cơ bản đến nâng cao giúp bạn nắm vững từng dạng câu hỏi, từ đó đạt điểm cao.

Khi đăng ký học, bạn sẽ được luyện tập với Phòng luyện thi IELTS ảo Prep AI với bộ đề Reading & Listening hot nhất, giúp bạn làm quen với những câu hỏi thực tế và giải thích đáp án rõ ràng.

Tải app PREP để học online tại nhà, trải nghiệm chương trình luyện thi chất lượng cao.

Liên hệ HOTLINE 0931428899 hoặc click TẠI ĐÂY để đăng ký!