Các dạng bài Listening IELTS: cách làm và cách tính điểm Listening IELTS

Trong kỳ thi IELTS, kỹ năng Listening không chỉ đòi hỏi khả năng nghe hiểu tiếng Anh mà còn yêu cầu thí sinh nắm vững cấu trúc đề thi và biết cách xử lý từng dạng câu hỏi một cách hiệu quả. Với thời lượng khoảng 30 phút và 40 câu hỏi chia đều cho 4 phần, bài Listening được thiết kế để kiểm tra khả năng nắm bắt thông tin trong nhiều ngữ cảnh khác nhau, từ hội thoại đời thường đến bài giảng học thuật. 

Việc hiểu rõ đặc điểm của từng dạng bài và áp dụng chiến lược làm bài phù hợp sẽ giúp người học không chỉ tự tin khi bước vào phòng thi mà còn dễ dàng chinh phục band điểm cao. Bài viết này Prep sẽ phân tích chi tiết các dạng bài Listening IELTS thường gặp và đưa ra những phương pháp xử lý hiệu quả để bạn có thể "ẵm trọn" số điểm tối đa.

I. Cấu trúc phần thi Listening IELTS và thang điểm

Trước khi đi vào chi tiết các dạng bài trong IELTS Listening, chúng ta cùng tìm hiểu về cấu trúc và cách tính điểm của phần thi Listening IELTS nhé!

1. Cấu trúc đề thi Listening IELTS

Bài thi Listening trong IELTS kéo dài khoảng 30 phút và được chia làm 4 phần (Sections), với tổng cộng 40 câu hỏi. Thí sinh sẽ nghe 4 đoạn ghi âm được phát chỉ một lần duy nhất và phải trả lời các câu hỏi dựa trên nội dung nghe được. Dưới đây là cấu trúc đề thi IELTS Listening chi tiết: 

2. Cách tính điểm phần thi Listening IELTS

Thí sinh sẽ được chấm điểm dựa trên số lượng câu trả lời đúng trên tổng số 40 câu hỏi. Không có điểm trừ cho câu sai. Số câu đúng sẽ được quy đổi sang thang điểm IELTS từ 1.0 đến 9.0.

Mẹo nhỏ: Để đạt band 7.0 Listening, bạn cần trả lời đúng ít nhất 30 câu, tương đương với mức độ chính xác 75% trở lên.

II. Các dạng bài Listening IELTS và cách xử lý từng dạng bài

Phần thi Listening trong IELTS đánh giá khả năng nghe hiểu thông tin từ các đoạn hội thoại và bài nói bằng tiếng Anh. Bài thi bao gồm 4 phần (sections), kéo dài khoảng 30 phút, với tổng cộng 40 câu hỏi. Để đạt điểm cao, thí sinh cần nắm rõ các dạng câu hỏi thường gặp và chiến lược làm bài phù hợp với từng dạng. Dưới đây là phân tích chi tiết các dạng bài phổ biến trong phần Listening IELTS cùng với phương pháp làm hiệu quả và ví dụ minh họa.

1. Dạng Form / Note / Table / Flowchart Completion

1. Tổng quan về dạng bài

Dạng câu hỏi này yêu cầu thí sinh điền vào chỗ trống thông tin còn thiếu trong một biểu mẫu (form), ghi chú (note), bảng dữ liệu (table), hoặc sơ đồ quá trình (flowchart). Những thông tin cần điền thường là:

• Tên riêng, địa điểm

• Thời gian, ngày tháng

• Số lượng, giá tiền

• Danh từ mô tả đối tượng, địa điểm hoặc bước thực hiện

• Tính từ hoặc trạng từ bổ nghĩa

Vị trí xuất hiện phổ biến: Section 1 (thường là cuộc hội thoại giữa hai người  dễ) hoặc Section 2 (một người nói về chủ đề thực tế, ví dụ mô tả dịch vụ, chương trình,...).

2. Hướng dẫn chi tiết cách làm bài

Bước 1: Đọc kỹ hướng dẫn (Instructions)

• Mỗi phần sẽ có hướng dẫn cụ thể như:
  NO MORE THAN TWO WORDS AND/OR A NUMBER ➤ Nghĩa là câu trả lời của bạn không được vượt quá 2 từ và có thể bao gồm một con số.

• Nếu vượt quá giới hạn từ, câu trả lời sẽ bị tính là sai, kể cả khi nội dung đúng.

Bước 2: Quan sát bố cục và ngữ cảnh

• Xác định dạng văn bản: là form (mẫu đăng ký), note (ghi chú), hay flowchart (quy trình).

• Từ tiêu đề, bạn có thể dự đoán chủ đề bài nghe (ví dụ: đăng ký khóa học, giới thiệu hội thảo, hướng dẫn làm việc...).

Bước 3: Dự đoán loại từ cần điền

• Dựa vào ngữ pháp và cấu trúc câu, bạn xác định loại từ cần điền là gì:

  • Danh từ (name, location, object,...)

  • Tính từ (mô tả tính chất, tình trạng,...)

  • Số lượng (numbers, prices, percentages)

  • Động từ (đối với sơ đồ quy trình)

Ví dụ:
“The meeting will take place at __________” → cần điền một địa điểm (danh từ).

Bước 4: Nghe theo trình tự và ghi chú

• Thông tin trong bài nghe luôn được trình bày theo thứ tự câu hỏi → không cần nghe lại đoạn trước

• Khi nghe, ghi chú nhanh bằng viết tắt hoặc cụm từ quan trọng để tiết kiệm thời gian

• Đừng cố nghe toàn bộ nội dung, chỉ tập trung vào chỗ có khả năng chứa đáp án

Bước 5: Kiểm tra lại sau khi nghe

• Soát lại câu trả lời để đảm bảo:

  • Đúng chính tả (spelling)

  • Không vượt quá số lượng từ

  • Ngữ pháp phù hợp với cấu trúc câu

3. Mẹo & Tips làm bài hiệu quả

2. Dạng bài Multiple Choice

1. Tổng quan về dạng Multiple Choice

Dạng bài Multiple Choice là một trong những dạng câu hỏi phổ biến và thách thức nhất trong phần Listening của IELTS. Dạng này yêu cầu thí sinh chọn 1 hoặc nhiều đáp án đúng từ 3 hoặc 4 lựa chọn A, B, C (hoặc D).

Có 2 dạng chính:

• Chọn 1 đáp án đúng:
  Ví dụ: What is the speaker's main point?
  A. ...
  B. ...
  C. ...

• Chọn 2 hoặc 3 đáp án đúng:
  Ví dụ: Which THREE activities are offered at the camp?
  A. ...
  B. ...
  C. ...
  D. ...
  E. ...
  F. ...

2. Hướng dẫn chi tiết cách làm bài

Bước 1: Đọc kỹ câu hỏi và các lựa chọn trước khi nghe

• Dành thời gian đọc thật kỹ phần câu hỏi (stem) để hiểu mục tiêu: hỏi về ý chính, chi tiết cụ thể, hay nguyên nhân – kết quả, v.v.

• Gạch chân từ khóa trong các lựa chọn A–D để phân biệt chúng.

Bước 2: Dự đoán nội dung cần nghe

• Dựa vào từ khóa, cố gắng dự đoán nội dung hoặc dạng thông tin sẽ được đề cập đến.

• Nếu câu hỏi yêu cầu ý kiến hoặc mục đích, hãy chuẩn bị tinh thần cho các từ ngữ biểu cảm, thái độ trong giọng nói.

Bước 3: Tập trung nghe ý chính, không bị đánh lạc hướng

• Bài nghe thường đề cập đến tất cả các lựa chọn, nhưng chỉ một (hoặc một vài) trong số đó là đúng.

• Cẩn thận với các "bẫy nghe": người nói có thể nhắc đến A rồi phủ định ("I thought about A, but then decided against it...") → không phải đáp án.

Bước 4: Ghi chú nhanh và đánh dấu loại trừ

• Khi nghe, ghi chú các từ khóa liên quan đến từng lựa chọn để:

  • Loại trừ phương án sai

  • Củng cố lựa chọn đúng

• Không chọn đáp án chỉ vì bạn nghe thấy từ giống y hệt với lựa chọn A/B/C. Đáp án đúng phụ thuộc vào ngữ cảnh và ý nghĩa toàn câu.

3. Mẹo và tips xử lý bài Multiple Choice hiệu quả

3. Dạng Sentence Completion

1. Tổng quan về dạng bài Sentence Completion

Sentence Completion là dạng bài yêu cầu thí sinh điền vào chỗ trống trong các câu văn bằng thông tin được nghe trong đoạn ghi âm. Nội dung thường mang tính thông tin cụ thể (facts), thường xuất hiện trong các Section 1, 2 hoặc 4 của bài thi Listening.

Đặc điểm dạng bài:

• Các câu được trình bày dưới dạng mệnh đề hoặc câu ngắn có chứa chỗ trống

• Có thể yêu cầu điền một từ, hai từ, hoặc số / ngày tháng / địa danh cụ thể

• Câu hỏi luôn theo thứ tự xuất hiện trong bài nghe

2. Hướng dẫn chi tiết cách làm bài

Bước 1: Đọc hướng dẫn kỹ lưỡng

• Xác định rõ giới hạn từ. Ví dụ:

  • NO MORE THAN TWO WORDS → Không được viết quá hai từ

  • AND/OR A NUMBER → Có thể bao gồm chữ + số

Bước 2: Gạch chân từ khóa trong câu hỏi

• Gạch chân các từ đứng trước và sau chỗ trống để:

  • Xác định ngữ cảnh

  • Dự đoán dạng thông tin cần điền: tên, số lượng, ngày tháng, danh từ, động từ,...

Bước 3: Dự đoán loại từ cần điền

• Dựa vào cấu trúc ngữ pháp và nghĩa câu, xác định:

  • Từ loại: danh từ, động từ, số, trạng từ…

  • Nội dung có thể: thời gian, địa điểm, thiết bị, hoạt động...

Bước 4: Nghe theo trình tự - tập trung vào thông tin chính

• Thông tin trong bài luôn đi theo thứ tự câu hỏi

• Chú ý các từ tín hiệu (signpost) như: first, next, also, finally, in addition...

Bước 5: Viết lại câu trả lời chính xác và đúng ngữ pháp

• Không viết lại toàn bộ câu - chỉ cần điền đúng từ / cụm từ

• Kiểm tra lại chính tả, dạng số ít - số nhiều, và tính logic của câu hoàn chỉnh

3. Mẹo làm bài Sentence Completion hiệu quả

4. Dạng bài Matching

 1. Tổng quan về dạng bài Matching

Dạng bài Matching là dạng bài yêu cầu thí sinh nối các thông tin ở hai cột – thường là:

• Người (People) với ý kiến, hành động, sở thích

• Địa điểm (Places) với đặc điểm hoặc hoạt động

• Hoạt động / Dịch vụ / Ý kiến với tiêu chí, mô tả, ưu - nhược điểm...

Vị trí thường gặp: Section 2 (mô tả địa điểm, dịch vụ) hoặc Section 3 (cuộc hội thoại giữa sinh viên - giảng viên hoặc nhóm thảo luận).

2. Hướng dẫn từng bước làm bài

Bước 1: Đọc kỹ yêu cầu đề bài

• Xác định bạn cần nối đối tượng nào với thông tin gì (ý kiến, hành động, mô tả,...)

• Kiểm tra xem một lựa chọn có thể dùng nhiều lần không – đề bài sẽ nói rõ

Bước 2: Gạch chân từ khóa trong cột Options (A, B, C...)

• Dùng phương pháp so sánh đối chiếu các lựa chọn, tìm ra điểm khác biệt về:

  • Quan điểm (agree/disagree)

  • Mức độ (more, less, not enough)

  • Thái độ (positive/negative)

  • Ngôn ngữ cảm xúc hoặc đánh giá (concerned, satisfied, disappointed...)

Bước 3: Nghe kỹ từng nhân vật / mục thông tin

• Mỗi đoạn thường nói về một người hoặc một mục cụ thể → tập trung xác định:

  • Quan điểm / đặc điểm riêng

  • Các từ thể hiện cảm xúc, phê bình, khen ngợi

  • Từ nối, từ nhấn mạnh: however, on the other hand, actually, in fact,...

Lưu ý: Thông tin trong bài nghe không theo thứ tự của Options (A, B, C...) → cần linh hoạt.

Bước 4: Ghi chú nhanh và nối chính xác

• Trong khi nghe, ghi tóm tắt nội dung từng người / mục → đối chiếu với lựa chọn đã phân tích

• Đôi khi người nói không nói trực tiếp, mà diễn đạt bằng paraphrase → cần suy luận

3. Mẹo làm bài Matching hiệu quả

5. Dạng Map / Plan / Diagram Labelling

1. Tổng quan

Dạng bài Map / Plan / Diagram Labelling yêu cầu thí sinh nghe mô tả một không gian và gắn nhãn chính xác các khu vực, phòng, hoặc vị trí được đề cập. Đây là dạng bài kiểm tra khả năng nghe hiểu thông tin không gian và khả năng theo dõi mô tả định hướng. Dạng này thường xuất hiện ở Section 2 – nơi người nói mô tả về bản đồ địa điểm, kế hoạch khuôn viên, hoặc sơ đồ bố trí.

2. Hướng dẫn từng bước làm bài

Bước 1: Quan sát sơ đồ cẩn thận trước khi nghe

• Nhận diện các mốc cố định: cửa ra vào, nhà vệ sinh, thang máy, khu vực tiếp tân,...

• Ghi chú các hướng nếu có mũi tên chỉ phương hướng: North (Bắc) - South (Nam) - East (Đông) - West (Tây)

Bước 2: Đọc kỹ câu hỏi / ô cần điền

• Kiểm tra xem bạn sẽ điền tên khu vực (label) hay chọn đáp án đúng từ các lựa chọn cho trước (A - H,...)

• Đánh dấu vị trí tương ứng trên bản đồ để dễ theo dõi

Bước 3: Nghe theo trình tự mô tả

• Người nói luôn mô tả sơ đồ theo trình tự cụ thể (theo chiều kim đồng hồ, theo từng dãy, hoặc từ cửa vào)

• Dùng mắt theo dõi đường đi của người nói để xác định vị trí tương ứng

Bước 4: Chú ý từ chỉ phương hướng và vị trí

Một số cụm chỉ phương hướng phổ biến:

3. Mẹo làm bài hiệu quả

6. Dạng Short Answer Questions

1. Tổng quan dạng bài Short Answer Questions

Dạng Short Answer Questions yêu cầu thí sinh trả lời ngắn gọn các câu hỏi thông tin dựa trên nội dung bài nghe. Câu hỏi thường bắt đầu bằng các từ để hỏi như What, Where, When, Who, Why, How, và câu trả lời phải đúng nội dung, chính xác từ ngữ, không vượt quá giới hạn số từ được cho phép (thường là ONE, TWO hoặc THREE words and/or a number).

Dạng này xuất hiện ở nhiều phần của bài thi, phổ biến ở Section 2 và Section 4 – nơi người nói cung cấp thông tin thực tế hoặc giảng giải học thuật.

2. Chiến lược làm bài theo từng bước

Bước 1: Đọc kỹ hướng dẫn đề bài

• Xác định rõ giới hạn số từ (one word, two words and/or a number,...)

• Viết nhiều hơn mức cho phép → mất điểm hoàn toàn, kể cả đúng ý.

Bước 2: Phân tích câu hỏi trước khi nghe

• Xác định dạng câu hỏi (who, what, where, when, why, how)

• Gạch chân từ khóa chính trong câu hỏi để giúp tập trung khi nghe.

Ví dụ:

What is the purpose of the meeting?
→ Từ khóa: purpose, meeting → Nghe tìm cụm từ nêu mục đích.

Bước 3: Dự đoán loại từ cần điền

• Danh từ, động từ, số liệu, tên riêng,… tùy vào ngữ nghĩa của câu hỏi

• Việc dự đoán giúp nhận diện câu trả lời nhanh hơn khi nghe

Bước 4: Nghe và xác định thông tin chính xác

• Nghe theo thứ tự câu hỏi - thông tin thường xuất hiện theo thứ tự câu hỏi.

• Chú ý đến từ đồng nghĩa và cách diễn đạt khác (paraphrase) so với câu hỏi.

Bước 5: Viết câu trả lời ngắn gọn và kiểm tra kỹ

• Không viết lại cả câu - chỉ ghi phần trả lời ngắn gọn theo yêu cầu.

• Kiểm tra lại:

  • Số từ có vượt quá không?

  • Chính tả có đúng không?

  • Số ít/số nhiều có phù hợp ngữ pháp không?

3. Mẹo làm bài hiệu quả

Trên đây là tổng hợp các dạng câu hỏi Listening IELTS và cách xử lý từng dạng giúp bạn ẵm trọn điểm cao. 

III. FAQs về các dạng bài Listening IELTS

Dưới đây là một số câu hỏi đáp giải đáp nhanh về các dạng bài Listening IELTS mà các bạn có thể xem qua:

1. Có được viết tắt trong câu trả lời không?

Không. IELTS không chấp nhận các viết tắt không chính thức trong câu trả lời, ví dụ:

• “info” ❌ → phải viết “information”

• “dept.” ❌ → phải viết “department”

Chỉ viết đầy đủ và đúng chính tả mới được tính điểm.

2. Nếu viết sai chính tả hoặc viết hoa sai có bị mất điểm không?

Có. Các lỗi sau sẽ khiến bạn bị mất điểm hoàn toàn cho câu đó:

• Chính tả sai: ví dụ viết “teh” thay vì “the”

• Viết hoa sai: tên riêng (như Monday, Australia) cần được viết hoa

• Số nhiều sai: nghe “books” mà viết “book” → sai

3. Dạng bài nào dễ nhất và khó nhất trong Listening?

• Dễ nhất: Form/Note/Table Completion – thông tin rõ ràng, trình tự logic

• Khó nhất: Multiple Choice và Matching – dễ gây nhiễu, cần hiểu ngữ cảnh sâu

Tuy nhiên, độ khó còn phụ thuộc vào kỹ năng từng người. Việc luyện tập đa dạng dạng bài là cách tốt nhất để cải thiện toàn diện.

4. Có nên vừa nghe vừa ghi câu trả lời trực tiếp không?

Có. Trong bài thi thật, bạn nghe và điền câu trả lời đồng thời vào phiếu câu hỏi. Sau đó có 10 phút để chép lại vào Answer Sheet (bản giấy). Hãy luyện thói quen nghe – ghi – kiểm tra cùng lúc khi luyện tập ở nhà.

5. Luyện nghe mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

• Tối thiểu: 30 - 45 phút/ngày

• Hiệu quả: nên luyện có mục tiêu, theo từng dạng bài

• Kết hợp nghe chủ động (làm bài luyện đề) và nghe thụ động (nghe podcast, BBC, TED Talks...)

6. Tài liệu nào tốt nhất để luyện các dạng câu hỏi trong IELTS Listening

Một số tài liệu được khuyên dùng:

• Cambridge IELTS (tập 9 - 18) sát đề thật nhất

• Official IELTS Practice Materials (IDP & British Council)

• IELTS Liz, IELTS Simon, Magoosh - mẹo và bài tập miễn phí

• BBC Learning English, TED Talks - cải thiện phản xạ nghe thực tế

Trên đây là toàn bộ thông tin, cách xử lý các dạng bài Listening IELTS mà Prep đã chia sẻ đến các bạn. Hãy dành thời gian luyện tập đều đặn để rèn luyện kỹ năng nghe hiệu quả hơn nhé!

Học tiếng Anh online dễ dàng hơn với PREP - Nền tảng Học & Luyện thi thông minh cùng AI. Nhờ công nghệ AI độc quyền, bạn có thể tự học trực tuyến ngay tại nhà, chinh phục lộ trình học IELTS, TOEIC, VSTEP, APTIS, tiếng Anh giao tiếp hiệu quả. Bên cạnh đó, học viên còn có sự hỗ trợ tuyệt vời từ Teacher Bee AI, trợ lý ảo giúp bạn giải đáp thắc mắc và đồng hành 1-1 trong suốt quá trình học tập. Hãy click TẠI ĐÂY hoặc liên hệ HOTLINE 0931428899 để nhận tư vấn chi tiết về các khóa học tiếng Anh chất lượng nhất thị trường!

Tải ngay app PREP để bắt đầu hành trình học tiếng Anh tại nhà với chương trình học luyện thi online chất lượng cao.