Cấu tạo & ý nghĩa chữ Nhất trong tiếng Trung (一) chi tiết

• Âm Hán Việt: Nhất
• Giải nghĩa: 1, số 1
• Nét bút: 一
• Độ thông dụng trong Tiếng Hán cổ: Rất cao
• Độ thông dụng trong tiếng Trung hiện đại: Rất cao
• Cách đọc: yī
• Vị trí của bộ: Linh hoạt trên, dưới, giữa

• 我有一个姐姐。/Wǒ yǒu yīgè jiějie/: Tôi có một người chị gái.

• 一视同仁/Yīshìtóngrén/: Đối xử bình đẳng.

• 小孩子一哭，他妈就着急。/Xiǎo háizi yī kū, tā mā jiù zhāojí/: Mỗi khi cậu bé khóc, mẹ cậu lại sốt sắng.

• 一生一世/Yīshēng yīshì/: Trọn đời trọn kiếp.

• 一心一意/Yīxīnyīyì/: Toàn tâm toàn ý.

• 为害之甚，一至于此/Wéihài zhī shén, yī zhìyú cǐ/: Tác hại không lường.

• 一会儿/yíhuìr/: Một lát.
• 一点/yìdiǎn/: Một ít.

• Chữ Hán: 三
• Pinyin: sān
• Hán Việt: Tam
• Nghĩa: số 3

➞ chữ 三 (tam, số 3) được cấu thành bởi 3 bộ Nhất (一). Ba lần 1 tạo thành 3, ở đây người Trung Quốc đã sử dụng ý nghĩa đầu tiên của chữ Nhất trong tiếng Trung, nghĩa là số 1.

• Chữ Hán: 正
• Pinyin: zhèng
• Hán Việt: Chánh
• Nghĩa: chính, ngay ngắn

➞ Đối với chữ 正 (chính, ngay ngắn), bộ Nhất được xếp ở vị trí trên cùng, ở trên bộ Chỉ (có nghĩa là dừng lại). Khi phân tích, ta thấy hành động “dừng lại” được thực hiện một cách từ từ, chậm rãi do chịu ảnh hưởng bởi quán tính. Tuy nhiên, trong trường hợp này, hành động “dừng lại” bị áp chế bởi Nhất (mang ý nghĩa “thống nhất”) tạo cảm giác “gãy gọn”, “ngay ngắn” về hành động.

• Chữ Hán: 元
• Pinyin: yuán
• Hán Việt: Nguyên
• Nghĩa: bắt đầu, thứ nhất

➞ trong chữ 元, bộ Nhất 一 được xếp trên bộ Nhân đi 儿. Khi phân tích chiết tự ta thấy:

• Bộ Nhân đi 儿 chính là người đang đi
• Bộ Nhất 一 là thứ nhất, dẫn đầu

➞ Kết hợp hai bộ này với nhau sẽ tạo ra nghĩa “Người đi đầu”, “người dẫn đầu”. Do đó, chữ 元 được sử dụng với ý nghĩa là “bắt đầu”, “thứ nhất”.

• Chữ Hán:丁
• Pinyin: dīng
• Hán Việt: Đinh
• Nghĩa: con trai, tráng đinh (người con trai trưởng thành).

➞ Bộ Nhất xếp ở vị trí trên cùng. Trong hàng nghìn năm phong kiến ở Trung Quốc, người đàn ông luôn giữ địa vị rất cao trong xã hội. Hiểu được ý nghĩa đó, bạn sẽ dễ dàng nhớ được ý nghĩa của chữ 丁 có nghĩa là con trai.