Tất tần tật về cấu trúc 一就 /yī jiù/ (Nếu…thì) trong tiếng Trung

Cấu trúc 一就 /yī jiù/ cực kỳ thông dụng trong giao tiếp tiếng Trung. Nếu bạn muốn học tốt ngữ pháp và chinh phục các kỳ thi HSK thì bắt buộc phải nắm được kiểu cấu trúc câu này. Trong bài viết dưới đây, PREP sẽ hướng dẫn chi tiết về chủ điểm ngữ pháp tiếng Trung này nhé!

I. 一就 trong tiếng Trung là gì?

Cấu trúc 一就 trong tiếng Trung phiên âm “yī jiù”, dịch theo nghĩa tiếng Việt là “vừa mới…thì” hoặc “nếu…thì”,... Đây là cấu trúc được sử dụng phổ biến trong khẩu ngữ, dùng để biểu thị 2 hành động liên tiếp xảy ra hay liền kề nhau trong khoảng thời gian ngắn.

Ví dụ:

他一回家，天就下雨了。/Tā yī huí jiā, tiān jiù xià yǔle./: Cậu ấy vừa về nhà thì trời đổ mưa.
小明一回家就睡觉。/Xiǎomíng yī huí jiā jiù shuìjiào./: Tiểu Minh vừa về nhà thì đi ngủ.

II. Các cấu trúc 一就 cơ bản trong tiếng Trung

Dưới đây là hai cấu trúc 一就 cơ bản trong tiếng Trung mà bạn cần nắm.

Công thức 1:

Chủ ngữ + 一 + Động từ 1, 就 + Động từ 2.

(Chủ ngữ của 2 hành động có thể sử dụng giống nhau)

Ví dụ:

他一喝奶茶就肚子疼。/Tā yī hē nǎichá jiù dùzi téng./: Cậu ấy cứ hễ uống trà sữa vào là đau bụng.
这个男孩好帅，小月一看就喜欢他了。/Zhège nánhái hǎo shuài, Xiǎoyuè yī kàn jiù xǐhuān tā le./: Bạn nam này thật đẹp trai, Tiểu Nguyệt vừa nhìn đã thích cậu ấy rồi.

Công thức 2:

Chủ ngữ 1 + 一 + Động từ 1, Chủ ngữ 2 + 就 + Động từ 2.

(Chủ ngữ của hai động từ có thể khác nhau)

妈妈一回来，我就做饭。/Māma yī huílái, wǒ jiù zuò fàn./: Mẹ vừa về thì tôi đi nấu cơm.
铃声一响，学生们就进了教室。/Língshēng yī xiǎng, xuéshēngmen jiù jìnle jiàoshì./: Chuông vừa reo, các học sinh liền vào lớp.

Ví dụ Cấu trúc 一就 trong tiếng Trung — Ví dụ cấu trúc 一就 trong tiếng Trung

III. Chức năng của cấu trúc 一就 trong tiếng Trung

Nếu muốn sử dụng chính xác ngữ pháp 一就, bạn cần phải nắm rõ được các chức năng cơ bản của cấu trúc 一就 trong tiếng Trung. Sau đây, PREP sẽ chia sẻ kiến thức này kèm các mẫu câu yī jiù trong tiếng Trung để bạn nắm vững nhé!

Chức năng	Cấu trúc 一就 sử dụng	Ví dụ
Sau khi động tác 1 xảy ra thì phát sinh động tác 2. Cả hai hành động này xảy ra trong thời gian ngắn.	Chủ ngữ + 一 + Động từ 1，就 + Động từ 2.	小玲一下飞机，就给爸妈打了电话。/Xiǎolíng yīxià fēijī, jiù gěi bà mā dǎle diànhuà./: Tiểu Linh vừa xuống máy bay liền gọi điện thoại cho bố mẹ. 我的弟弟一放学回家，就马上做作业。/Wǒ de dìdi yī fàngxué huí jiā, jiù mǎshàng zuò zuòyè./: Em trai tôi vừa tan học về nhà liền lập tức làm bài tập.
	Chủ ngữ 1 + 一 + Động từ 1, Chủ ngữ 2 + 就 + Động từ 2.	老师一叫，她就站起来。/Lǎoshī yī jiào, tā jiù zhàn qǐlái./: Giáo viên vừa gọi, cô ấy liền lập tức đứng dậy. 他一出门，天就下大雨了。/Tā yī chūmén, tiān jiù xià dàyǔle./: Cậu ấy vừa ra ngoài, trời liền đổ mưa to.
Khi hành động 1 xảy ra thì mới có khả năng hành động 2 xảy ra hoặc đạt được một kết quả nào đó.	一 + Động từ 1，就 + Động từ 2.	玛丽一学就会。/Mǎlì yī xué jiù huì./: Mary vừa học đã biết. 我的花瓶一摔就碎。/Wǒ de huāpíng yī shuāi jiù suì./: Chiếc bình hoa của tôi vừa rơi đã vỡ.
	一 + Động từ 1, 就 + Tính từ.	你一看就清楚。/Nǐ yī kàn jiù qīngchu./: Cậu nhìn thì sẽ thấy rõ ràng. 一说就明白了。 /Yī shuō jiù míngbáile/: Vừa nói đã hiểu rồi.
Biểu thị sự việc mang tính quy luật, tương đương với trúc 只要… 就…	Hành động xảy ra nhiều lần, một cách thường xuyên “bất cứ khi nào….thì…”.	秋天一到树叶就渐渐地落下来了。/Qiūtiān yī dào shùyè jiù jiànjiàn de luòxià láile./: Mùa thu vừa đến, lá cây từ từ rụng xuống. 春天一到，百花就开。/Chūntiān yī dào, bǎihuā jiù kāi./: Khi mùa xuân đến, muôn hoa đua nở.
	Hành động chỉ xảy ra 1 lần.	要做好准备，一出事就马上行动。/Yào zuò hǎo zhǔnbèi, yī chū shì jiù mǎshàng xíngdòng./: Phải chuẩn bị tốt, hễ xảy ra chuyện thì lập tức hành động.
Biểu thị mức độ phóng đại của động tác tiếp diễn (thường dùng cho hành động kéo dài, vế câu có thể thêm từ 了).	一 + Động từ + 就 + Động từ lặp lại.	美玲上一网就上了好几个小时。/Měilíng yī shàngwǎng jiù shàngle hǎojǐ gè xiǎoshí./: Mỹ Linh hễ lên mạng thì lên suốt mấy giờ đồng hồ. 她们一聊天就聊了好几个小时。/Tāmen yī liáotiān jiù liáole hǎojǐ gè xiǎoshí./: Họ hễ tám chuyện với nhau thì tám suốt mấy tiếng đồng hồ.

Đặt câu Ví dụ Cấu trúc 一就 trong tiếng Trung — Đặt câu ví dụ cấu trúc 一就 trong tiếng Trung

IV. Bài tập về cấu trúc 一就 trong tiếng Trung

Để giúp bạn củng cố được cấu trúc 一就, PREP chia sẻ các bài tập vận dụng luyện dịch các cấu trúc nếu thì trong tiếng Trung. Hãy nhanh chóng luyện tập ngay từ bây giờ bạn nhé!

Đề bài:

Cậu vừa vào đến cửa thì tôi liền nhìn thấy cậu.
Cậu ấy vừa về đến nhà liền xem TV.
Ngay khi tôi vừa đến Bắc Kinh thì gọi điện thoại cho bạn bè.
Tôi vừa ăn quýt vào thì đau bụng.
Cô ấy vừa có thời gian liền đọc sách.
Tôi vừa ăn cơm thì đã toát mồ hôi.

Đáp án:

你一进门，我就看见你了。
他一回家，就看电视。
我一到北京，就给朋友打了个电话。
我一吃橘子，就胃痛。
她一有时间，就看书。
我一吃饭，就出汗。

Như vậy, PREP đã hệ thống toàn bộ ngữ pháp về cấu trúc 一就 trong tiếng Trung. Đây là kiến thức quan trọng, vậy nên bạn cần học và ghi nhớ để sử dụng Hán ngữ tốt hơn và dễ dàng chinh phục kỳ thi HSK với số điểm cao nhé!

Thạc sỹ Tú Phạm

Founder/CEO at Prep

Nhà sáng lập Nền tảng luyện thi thông minh Prep. Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong giảng dạy và luyện thi, Thầy Tú đã giúp hàng ngàn học viên đạt điểm cao trong kỳ thi IELTS. Bên cạnh đó, Thầy Tú Phạm cũng là chuyên gia tham vấn trong các chương trình của Hội Đồng Anh và là diễn giả tại nhiều sự kiện, chương trình và hội thảo hàng đầu về giáo dục.

Xem thêm