Những nét văn hóa Trung Quốc đặc trưng

Trung Quốc được biết đến là quốc gia có nền văn hóa 5000 năm lịch sử. Vậy, bạn đã biết được nền văn hóa Trung Quốc có những nét nổi bật nào chưa? Nếu chưa, hãy theo dõi bài viết dưới đây để được PREP bật mí chi tiết nhé!

I. Văn hóa Trung Quốc là gì?

Văn hóa Trung Quốc là 中华文化 /Zhōnghuá wénhuà/ là một trong những nền văn hóa lâu đời và phong phú bậc nhất thế giới. Những khu vực mà nền văn hóa Trung Quốc thống trị có độ phủ sóng rộng lớn ở miền Đông châu Á.

Những phong tục và truyền thống có rất nhiều điểm khác nhau phân bố theo thị trấn, thành phố và tỉnh. Và nền văn hóa Trung Quốc cũng đã có tốc độ lan truyền và ảnh hưởng mạnh mẽ tới một số quốc gia lân cận như Việt Nam, Nhật Bản và Triều Tiên.

II. Những điểm nhấn đặc sắc trong văn hóa Trung Quốc

Là quốc gia có lịch sử lâu đời và vùng lãnh thổ rộng lớn, Trung Quốc có nền văn hóa đa dạng nhất trên thế giới. Nổi bật là những tinh hóa văn hóa đặc biệt như thư pháp, trung y, trang phục cổ truyền, võ thuật và âm nhạc. Cụ thể, PREP sẽ cùng bạn tìm hiểu dưới đây nhé!

1. Thư pháp

Thư pháp hay còn gọi là nghệ thuật viết Hán tự. Loại hình văn hóa này đã được hình thành từ rất lâu đời và được hoàn thiện, phát triển qua từng thời kỳ lịch sử. Ví dụ như thời Ân có Giáp cốt văn, thời nhà Chu có Kim văn, thời nhà Tần có chữ Triện, thời nhà Hán có Lối chữ Lệ. Bắt đầu từ thời Đông Tấn đến nhà Đường phát triển thành Khải thư, Hành Thư và Thảo thư.

Tham khảo bài viết sau để biết thêm chi tiết:

• Hướng dẫn cách viết thư pháp tiếng Trung chuẩn đẹp

2. Võ thuật

Võ thuật là một trong những điểm nhấn đặc sắc trong văn hóa Trung Quốc mà ai ai cũng biết. Là quốc gia có nhiều môn phái võ thuật, có thể kể đến những môn phái truyền thống như Thái Cực Quyền, Thiếu Lâm quyền, Vịnh Xuân Quyền, Hồng Gia Quyền,...

Tư tưởng chủ đạo của nền võ thuật Trung Quốc đó là rèn luyện thân thể, tự vệ và tu dưỡng bản thân. Nội dung chính của môn này đó là rèn các kỹ thuật như kỹ năng chiến đấu, chiến lược tấn công, phòng thủ, cách dùng vũ khí, kỹ thuật chiến đấu,...

3. Y học cổ truyền

Y học cổ truyền Trung Quốc còn được biết đến với cái tên như Trung y, Hán y. Có thể bạn chưa biết, Y học truyền thông Trung Hoa có nền tảng lý luận và cội nguồn là Hoàng Đế nội kinh và đây cũng được xem là bộ lý luận kinh điển nhất của Trung Quốc.

Y học cổ truyền Trung Quốc được phát triển hơn 3500 năm hành nghề Y của đất nước này bao gồm nhiều hình thức khác nhau như thảo dược, châm cứu, xoa bóp, khí công, liệu pháp ăn kiêng,...

Đặc điểm y học nổi bật là vận dụng tư duy biện chứng và thuyết ngũ hành để tìm ra căn nguyên bệnh tật và kê đơn thuốc chữa tận gốc các loại bệnh.

4. Âm nhạc và Kinh kịch

Các tiết mục truyền thống của Trung Quốc hầu hết được chơi bởi các loại nhạc cụ dân gian như đàn tam thập lục, đàn nhị, sheng, suona,... Đặc biệt, mỗi khu vực sẽ có các trường phái kinh kịch khác nhau, được đặc trưng bởi sự tổng hợp của văn học, âm nhạc, mỹ thuật, võ thuật, nghệ thuật biểu diễn.

Trong đó, 3 loại hình là Kinh kịch, Hà Nam kinh, Nhạc kịch nổi bật nhất và được tầng lớp quan lại cũng như người yêu mến kinh kịch ca ngợi là loại kinh kịch hàng đầu của Trung Quốc.

5. Trang phục truyền thống

Một trong những nét đặc trưng trong văn hóa Trung Quốc đó là trang phục truyền thống. Trong đó, trang phục cổ truyền của người Hán chiếm tới 90% dân số Trung Quốc, gọi là Hán phục. Loại quần áo này có nguồn gốc từ rất lâu đời về trước, thời Tam Hoàng Ngũ Đế. Ngày nay, Hán phục còn được gọi là Hán trang hoặc Hoa phục.

III. Những nét văn hóa Trung Quốc tiêu biểu

Ngoài các nét đặc trưng của nền văn hóa Trung Quốc nêu trên, Trung Quốc còn có rất nhiều nét văn hóa tiêu biểu khác mà có thể bạn chưa khám phá hết. Hãy cùng PREP tìm hiểu chi tiết dưới đây nhé!

1. Văn hóa ẩm thực

Đất nước Trung Quốc có nền văn hóa ẩm thực đa dạng. Ở đó là sự kết hợp trọn vẹn, hài hòa giữa sắc - hương - vị; phương pháp nấu ăn và cách thức trình bày. Mỗi địa phương sẽ có cách chế biến và khẩu vị khác nhau tùy vào điều kiện khí hậu.

Theo sự phát triển của văn hóa ẩm thực từng vùng, hiện nay Trung Quốc khá nổi tiếng với 8 nền ẩm thực lớn (八大系统/ Bát đại thái hệ), cụ thể: 

• Ẩm thực Chiết Giang
• Ẩm thực Giang Tô
• Ẩm thực Hồ Nam
• Ẩm thực Tứ Xuyên
• Ẩm thực Quảng Đông
• Ẩm thực Phúc Kiến

Tham khảo thêm bài viết:

• Từ vựng về các món ăn Trung Quốc nổi tiếng bằng tiếng Trung

2. Văn hóa trà đạo

Một trong những nét đẹp trong nền văn hóa Trung Quốc không thể không nhắc đến đó là trà đạo. Đây là nét văn hóa đã được hình thành từ rất lâu về trước và có sự phát triển theo từng giai đoạn lịch sử của đất nước. Trải qua hơn 4000 năm lịch sử, cho tới nay, trà đạo đã trở thành một nếp sống không thể thiếu trong đời sống người dân nơi đây.

Trà đạo Trung Quốc là sự kết tinh của nghệ thuật và các yếu tố như thẩm mỹ, triết học, đạo đức và tôn giáo. Việc thưởng thức trà đạo cũng đòi hỏi phải có sự hiểu đạo, rèn luyện tâm tính, tu thân dưỡng tính của mỗi cá nhân.

3. Lễ hội mùa xuân

Lễ hội màu xuân hay còn gọi là Tết Nguyên Đán được xem là lễ hội quan trọng nhất ở Trung Quốc, được tính theo âm lịch. Hiện nay, lễ hội này có lịch sử hơn 3000 năm và gắn liền với nhiều câu chuyện dân gian.

Vào đêm giao thừa, cũng như Việt Nam, người Trung Quốc cũng sẽ dành cho nhiều thời gian sum họp bên gia đình. Mỗi gia đình sẽ quét dọn nhà cửa sạch sẽ, dán câu đối đỏ, thờ cúng thần linh, tổ tiên và tổ chức nhiều hoạt động vui chơi giải trí. 

4. Triết học Đạo giáo

Đạo giáo được xem là một nhánh của triết học và tôn giáo chính thống của đất nước Trung Quốc. Đạo giáo có nguồn gốc lịch sử hết sức lâu đời, từ thế kỷ IV trước công  nguyên khi tác phẩm Đạo Đức Kinh của Lão Tử xuất hiện.

Đây là một trong 3 tôn giáo tồn tại từ thời cổ đại cho đến nay, Đạo giáo hiện có sức ảnh hưởng không nhỏ đến nền tảng văn hóa Trung Quốc. Sức ảnh hưởng của đạo giáo không chỉ tồn tại trong đất nước này mà còn lan truyền tại một số quốc gia lân cận như Việt Nam, Nhật Bản,...

5. Thần tiên và văn hóa tín ngưỡng bất tử

Có thể bạn chưa biết, người Trung Quốc thường có câu như: “Ngẩng đầu ba thước có trời”, “người ta làm gì trời thấy”, “trời đền đáp kẻ có tâm”, “người có phúc báo trời cho”, “trời sẽ bảo hộ họ”, “chúa biết điều thiện và ác”,...

Từ việc quan sát ngôn ngữ sinh hoạt của người bình thường, thật không khó để nhận thấy địa vị thiêng liêng của Thần tiên trong tiềm thức của người dân Trung Hoa. “Thần” chiếm vị trí vô cùng lớn trong họ nên người Trung Quốc rất sùng bái cũng như thờ cúng rất nhiều vị thần tiên.

6. Trang trí nội thất và kiến trúc Trung Hoa

Trang trí nội thất và kiến trúc cũng là một trong những nét văn hóa Trung Quốc tiêu biểu. Kiến trúc Trung Hoa cũng bao gồm nhiều phong cách nghệ thuật khác nhau, cụ thể:

• Phong cách kiến trúc cổ điển hoàng gia, tráng lệ, nguy nga và sang trọng.
• Phong cách nhà vườn, phía Nam chủ yếu là những cây cầu nhỏ và nhà nước chảy, gạch ngói xanh và tiểu cảnh.
• Lối kiến trúc phía Bắc - đình viện, trong đó nổi bật là kiến trúc Tứ hợp viện hay còn gọi là nhà Tứ gian. Đây là mô hình nhà cổ của người Hoa với bố cục xây dựng xung quanh khu vườn theo bốn hướng Đông - Tây - Nam - Bắc.

7. Văn hóa giáo dục và tư tưởng

Văn hóa giáo dục và tư tưởng Trung Quốc nổi bật nhất phải kể đến đó là Nho giáo và văn hóa Đạo gia. Ngoài ra, thời nhà Đường du nhập và phát triển mạnh mẽ văn hóa Phật giáo từ Ấn Độ hay còn gọi là Phật Thích Ca Mâu Ni.

Nhắc đến Văn hóa Trung Quốc hệ tư tưởng không thể không biết đến đại diện của Nho giáo là Khổng Tử và Mạnh Tử với quan niệm “lấy hiếu, huynh đệ, trung, tín, lễ, nghĩa, liêm, sỉ và cốt lõi của nó là “nhân” làm gốc.

8. Nghệ thuật thêu thùa

Thêu là nghệ thuật truyền thống khá lâu đời của Trung Quốc, xuất hiện cách đây khoảng 2000-3000 năm trước. Thêu chính là thuật ngữ chỉ việc dùng kim khâu và chỉ xuyên qua xuyên lại ở mặt vải để tạo nên các hình vẽ.

Vào thời Đường, thêu đã trở thành một loại hình nghệ thuật thể hiện chất lượng và kỹ xảo thêu thùa đỉnh cao. Bên cạnh đó, để có một tác phẩm thêu thùa đẹp thì đòi hỏi nghệ nhân phải có nội tâm thuần chính, an nhiên và biết vận dụng khéo léo bàn tay và trái tim.

9. Nghệ thuật dệt tằm

Tơ lụa chính là những sản phẩm có nguồn gốc từ Trung Quốc. Theo truyền thuyết, nghề trồng dâu dệt tằm tơ lụa tại Trung Hoa đã có lịch sử hơn 6000 năm và được phát minh bởi Luy Tổ - vợ của Thủy tổ Hiên Viên Hoàng Đế.

Tại quốc gia này, Tơ lụa tượng trưng cho giai cấp quý tộc và chỉ có vua và hoàng tộc mới sử dụng. Hiện nay, nghề này cũng phát triển và có độ lan truyền khắp thế giới. Một số khu vực nổi tiếng về Tơ Lụa có thể kể đến như Tô Châu, Nam Kinh, Thiệu Hưng, Hàng Châu,....

Như vậy, PREP đã bật mí chi tiết về văn hóa Trung Quốc. Hy vọng, những kiến thức mà bài viết chia sẻ hữu ích cho những bạn nào quan tâm, tìm hiểu.