Ngữ cố định trong tiếng Trung: Ý nghĩa, cấu trúc và cách dùng

Ngữ cố định là một trong những chủ điểm ngữ pháp nổi bật trong tiếng Trung Quốc. Nắm vững kiến thức này sẽ giúp bạn nâng cao khả năng giao tiếp và dễ dàng chinh phục các kỳ thi Hán ngữ với số điểm cao. Vậy cấu trúc và cách dùng ngữ có định như thế nào? Theo dõi bài viết dưới đây để được PREP giải đáp chi tiết nhé!

 Ngữ cố định trong tiếng Trung

I. Ngữ cố định là gì?

Ngữ cố định 固定语 /gùdìng yǔ/ dùng để chỉ những cụm từ, thành ngữ có cấu trúc tương đối ổn định, thực hiện vai trò như các từ trong ngôn ngữ. Ngữ cố định cũng có thể dùng các từ làm đơn vị sử dụng độc lập.

Trong tiếng Trung, chủ điểm ngữ pháp này được cố định về mặt cấu trúc. Các từ tạo thành một cụm từ cố định và vị trí của chúng nói chung không thể thay đổi. 

Các cụm từ cố định trong tiếng Trung có ý nghĩa tổng thể. Theo đó, các từ tạo thành một cụm cố định không còn được hiểu theo đúng nghĩa nguyên bản của nó.

Ví dụ: 

• 河内大学 /Hénèi dàxué/: Đại học Hà Nội.
• 喜笑颜开 /Xǐ xiào yán kāi/: Cười tươi như hoa.

II. Phân loại ngữ cố định trong tiếng Trung

Ngữ cố định trong tiếng Trung được chia làm 2 nhóm chính là Dụng ngữ chuyên môn và Thục ngữ. Cùng PREP tìm hiểu chi tiết về 2 loại này dưới đây nhé!

1. Từ chuyên môn

Khi tìm hiểu về chủ điểm ngữ pháp ngữ cố định trong tiếng Trung, các dụng ngữ đặc biệt thường đề cập nhiều đến thuật ngữ, dụng ngữ chuyên môn của các ngành, bộ phận khác nhau và cũng là đoản ngữ được cấu tạo từ các từ. 

Dụng ngữ chuyên môn 专门用语 /zhuānmén yòngyǔ/ có đặc trưng được sử dụng cố định, đảm nhận chức năng của một từ. Loại ngữ cố định này gồm có 3 loại chính: Danh từ riêng, thuật ngữ và thuật ngữ chuyên ngành.

2. Thục ngữ

Thục ngữ 熟语 /Shúyǔ/ là loại ngữ cố định gồm có thành ngữ tiếng Trung, ngạn ngữ, yết hậu ngữ, quán dụng ngữ mang ý nghĩa riêng. Trong đó, ý nghĩa của mỗi thành ngữ thường không hiểu theo nghĩa đen. 

Hay nói cách khác, thành ngữ có nghĩa đen là một nghĩa nhưng thực tế vẫn có thêm nhiều lớp nghĩa khác. Một số thành ngữ được người ta sử dụng để chơi chữ, mang ý nghĩa kép nhưng thực chất nghĩa đen nội hàm bên trong lại được sử dụng nhiều hơn.

III. Đặc điểm ngữ pháp của ngữ cố định trong tiếng Trung

Ngữ cố định trong tiếng Trung mang những đặc điểm ngữ pháp quan trọng mà bạn cần nắm như sau:

• Là hình thức cố định nên không thể tùy tiện thay đổi thành phần cấu tạo.
• Mang ý nghĩa riêng biệt, không phải là sự kết hợp cơ bản giữa ý nghĩa của từng thành phần. Ví dụ: 冷眼旁观 /lěngyǎnpángguān/: Thờ ơ lạnh nhạt.
• Chức năng ngữ pháp cố định tương đương như một thực từ trong tiếng Trung. Ví dụ: 量力而行 /liànglì ér xíng/: Lượng sức mà làm (sử dụng tương đương như một động từ).
• Có nhiều ngữ cố định mang sắc thái tình cảm tốt, xấu hoặc trung tính. Ví dụ:
  • 粉白黛黑 /fěn bái dài hēi/: Điểm phấn tô son (mang ý nghĩa tốt, ý nghĩa trang điểm nhẹ nhàng xinh đẹp).
  • 涂脂抹粉 /túzhīmǒfěn/: Tô son trát phấn (mang ý nghĩa xấu, ý chỉ sự lòe loẹt, làm lố).

IV. Bài tập ngữ cố định trong tiếng Trung

PREP đã hệ thống một số bài tập về ngữ cố định trong tiếng Trung dưới đây. Bạn hãy nhanh chóng làm bài để ghi nhớ kiến thức lâu hơn nhé!

1. Đề bài

Câu 1: Bạn hãy đoán các thành ngữ thông qua những dãy số đã cho dưới đây!

1. 12345609
2. 1256789
3. 1 2 3
4. 3.5
5. 5 10
6. 9寸+1寸=1尺

Câu 2: Điền từ vựng (tên các con vật) vào chỗ trống phù hợp.

1. (…………)给鸡拜年——没安好心
2. (…………)扑火——自取灭亡
3. (…………)哭(…………)——假慈悲
4. (…………)屁股——摸不得
5. 热锅上的(…………)——团团转
6. (…………)过街——横行霸道
7. (…………)尾巴——长不了
8. (…………)撼大树——可笑不自量
9. (…………)上树——全靠一张嘴
10. 骑(…………)看唱本——走着瞧

2. Đáp án

Câu 1: 

1. 七零八落 (Bảy rơi tám rụng, chỉ sự thua thiệt)
2. 丢三落四 (Vứt bừa bãi, vung vãi, hay quên)
3. 接二连三 (Chỉ sự liên tiếp, tiếp diễn)
4. 不三不四 (Không đứng đắn, không ra gì, chỉ sự lố lăng)
5. 一五一十 (Đầu đuôi gốc ngọn)
6. 得寸进尺 (Được voi đòi tiên)

Câu 2: 

1. 黄鼠
2. 飞蛾
3. 猫 - 耗子
4. 老虎
5. 蚂蚁
6. 螃蟹
7. 兔子
8. 蚍蜉
9. 啄木鸟
10. 驴

Như vậy, PREP đã bật mí tất tần tật về ngữ pháp ngữ cố định trong tiếng Trung. Hi vọng, những kiến thức mà bài viết chia sẻ sẽ giúp bạn củng cố phần ngữ pháp tiếng Trung chắc chắn hơn nhé!